Wie zijn hersenen blijft stimuleren, krijgt later waarschijnlijk minder snel geheugenproblemen. ‘Dus leer, wees creatief, maak muziek of ga reizen’, zegt prof. Helmut Kessels van de Universiteit van Amsterdam. Hij onderzoekt hoe mentale activiteit de hersenen kan beschermen tegen de ziekte van Alzheimer. Zijn boodschap: daag je hersenen je leven lang uit en blijf actief, want dat zou weleens de ziekte van Alzheimer kunnen uitstellen. Mensen die in hun leven mentaal actief zijn geweest houden over het algemeen langer een gezond geheugen. Deze mensen bouwen een soort reserve op, de zogeheten cognitieve reserve, die hen beschermt tegen achteruitgang van het geheugen. Het is ook nog niet bekend vanaf welke leeftijd of levensfase cognitieve reserve wordt opgebouwd. Waarschijnlijk gebeurt dat in zowel de vroege levensfase als op latere leeftijd.’
De aanwijzingen voor cognitieve reserve komen onder andere een sinds 1986 nog lopend onderzoek bij een groep nonnen in de Verenigde Staten. Nonnen vormen een goede groep om te onderzoeken, omdat hun manier van leven onderling niet veel verschilt. Ze hebben een vast dagritme, ze bidden en eten gezamenlijk en doen eenvoudig werk. De onderzoekers bestuderen het verband tussen mentale activiteit van de nonnen tijdens hun leven en tekenen van dementie in hun hersenen. Dat laatste wordt na hun overlijden onderzocht in hun hersenen.
Het is gebleken dat sommige nonnen weliswaar veel aan alzheimer kenmerkende eiwitophopingen hadden in de hersenen, en toch weinig last hadden van geheugenklachten. Juist deze nonnen waren gedurende hun leven mentaal actief geweest, bijvoorbeeld door een nieuwe taal te leren of te blijven studeren. Eén van die nonnen was Sister Mary. Zij werd 101 jaar, en had tot aan haar dood een bovengemiddeld goed geheugen. Toen na haar overlijden haar hersenen werden onderzocht, bleken die toch behoorlijk aangetast. Ze zaten vol met eiwitophopingen die wezen op alzheimer. Desondanks functioneerde Sister Mary’s geheugen uitstekend tot het eind van haar leven.
Met welk gedrag bouw je cognitieve reserve op? Zeer waarschijnlijk gaat het om het continu prikkelen van de hersenen: blijf leren, wees nieuwsgierig en creatief, verdiep je in interessante onderwerpen, verken andere omgevingen, leer een taal of een instrument bespelen. Ook door sociale activiteiten te ondernemen of bijvoorbeeld nieuwe mensen te leren kennen bouwen we reserve op, vermoedt Kessels. ‘Onze hersenen zijn gericht op sociale contacten. Die geven emoties, en prikkelen onze hersenen.’
Hersenactiviteit is dus goed en beschermt ons tegen de achteruitgang van ons geheugen.
Bron: https://www.hersenstichting.nl/nieuws/kessels-daag-je-hersenen-uit-blijf-leren/